LCH

Η Ιστιοκυττάρωση Langerhans (LCH) αποτελεί μια σπάνια νόσο του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, καθώς και πολλά διαφορετικά όργανα, συμπεριλαμβανομένων του σκελετού, του δέρματος, των λεμφαδένων, του ήπατος, των πνευμόνων, του σπλήνα, του αιμοποιητικού συστήματος ή του κεντρικού νευρικού συστήματος (CNS). Κατά συνέπεια, το εύρος των κλινικών συμπτωμάτων είναι μεγάλο. Υπάρχουν δύο ευρέως αναγνωρισμένες κατηγορίες έκτασης της ασθένειας: η μονοσυστηματική LCH (προσβολή ενός μεμονωμένου οργάνου ή συστήματος) και η πολυσυστηματική LCH (προσβολή 2 ή περισσότερων συστημάτων/οργάνων). Οι ασθενείς με μονοσυστηματική LCH (Single System, SS-LCH) του σκελετού, του δέρματος ή των λεμφαδένων εμφανίζουν εξαιρετική πρόγνωση και τείνουν να χρειάζονται ελάχιστη ή μερικές φορές καθόλου θεραπεία.
Η πορεία της πολυσυστηματικής LCH (Multisystem, MS-LCH) είναι απρόβλεπτη κατά τη διάγνωση, κυμαινόμενη από την αυθόρμητη ίαση έως την απότομη εξέλιξη και το θάνατο. Σε διάφορες μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι η συμμετοχή κρίσιμων οργάνων, όπως το αιμοποιητικό σύστημα, το ήπαρ ή ο σπλήνας, παρουσιάζει κακή πρόγνωση. Πρόσφατες μεγάλες κλινικές μελέτες κατέδειξαν ότι η ανταπόκριση στην αρχική θεραπεία αποτελεί ένα πολύ σημαντικό προγνωστικό παράγοντα. Ασθενείς με MS-LCH χωρίς τη συμμετοχή «οργάνων υψηλού κινδύνου» έχουν πολύ υψηλή πιθανότητα επιβίωσης (> 95%), όταν λαμβάνουν θεραπεία με τυπική αγωγή που αποτελείται από βινμπλαστίνη και στεροειδή. Αντιθέτως, η συμμετοχή οργάνων υψηλού κινδύνου ενέχει τον κίνδυνο δυσμενούς έκβασης.
Ασθενείς με υποτροπές ή χρόνια ασθένεια μπορεί να εμφανίσουν σοβαρές μόνιμες συνέπειες (permanent consequences, PC), που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής τους, ιδίως όταν αυτές επηρεάζουν το KNΣ (Central Nervous System, CNS) ή τους πνεύμονες και οδηγούν σε ορμονικές ανεπάρκειες, σε νευροεκφυλιστικό σύνδρομο, ίνωση των πνευμόνων κ.λπ. Διεθνείς προσπάθειες των τελευταίων 20 ετών έχουν αποδείξει ότι η συνδυαστική θεραπεία με βινμπλαστίνη και πρεδνιζόνη αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπεία έναντι της MS-LCH.
Η προηγούμενη προοπτική μελέτη LCH-III επιβεβαίωσε αυτό το σχήμα ως τυπικό σχήμα για τη MS-LCH σε ασθενείς με και χωρίς συμμετοχή οργάνων υψηλού κινδύνου. Έδειξε επίσης ότι η παρατεταμένη θεραπεία στην τελευταία ομάδα (διάρκεια θεραπείας 12 έναντι 6 μηνών) είναι ανώτερη ως προς την πρόληψη υποτροπής της νόσου. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ενθαρρυντικά και χρησιμεύουν ως βάση για το σχεδιασμό της μελέτης LCH-IV. Λόγω της πολυπλοκότητας των χαρακτηριστικών και των αποτελεσμάτων της νόσου, η μελέτη LCH-IV επιδιώκει να προσαρμόσει τη θεραπεία με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά και την ανταπόκριση στη θεραπεία, οδηγώντας σε επτά Strata (Ομάδες Ασθενών):
• Stratum I: Θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με MS-LCH (Ομάδα 1) και ασθενείς με SS-LCH με πολυεστιακή οστική νόσο ή αλλοιώσεις «κινδύνου CNS» (Ομάδα 2)
• Stratum II: Θεραπεία δεύτερης γραμμής για ασθενείς μη υψηλού κινδύνου (ασθενείς χωρίς συμμετοχή οργάνων υψηλού κινδύνου στους οποίους αποτυγχάνει η θεραπεία πρώτης γραμμής ή εμφανίζουν υποτροπή μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας πρώτης γραμμής)
• Stratum III: Θεραπεία διάσωσης για LCH ασθενείς υψηλού κινδύνου (ασθενείς με δυσλειτουργία οργάνων υψηλού κινδύνου που δεν αποκρίνονται στη θεραπεία πρώτης γραμμής)
• Stratum IV: Μεταμόσχευση αυτόλογων αρχέγονων κυττάρων για LCH ασθενείς υψηλού κινδύνου (ασθενείς με δυσλειτουργία οργάνων υψηλού κινδύνου που δεν αποκρίνονται στη θεραπεία πρώτης γραμμής)
• Stratum V: Παρακολούθηση και αντιμετώπιση μεμονωμένης ογκόμορφης και νευροεκφυλιστικής CNS-LCH
• Stratum VI: Φυσική πορεία και αντιμετώπιση άλλων SS-LCH (ασθενείς που δεν χρειάζονται συστηματική θεραπεία τη στιγμή της διάγνωσης)
• Stratum VII: Μακροχρόνια παρακολούθηση (όλοι οι ασθενείς ανεξαρτήτως από την προηγούμενη θεραπεία θα παρακολουθούνται για υποτροπή ή μόνιμες βλάβες μόλις επιτευχθεί πλήρης ίαση της νόσου και μόλις ολοκληρωθεί το αντίστοιχο πρωτόκολλο θεραπείας)

Η μελέτη είναι σε εξέλιξη και εγγράφονται και θεραπεύονται οι επιλέξιμοι ασθενείς