Οστεοσαρκώματος

Μαρία Αμπατζίδου,
Αντώνιος Καττάμης,
Νικόλαος Κατζηλάκης,
Ελένη Δανά,
Απόστολος Πουρτσίδης,
Κυριακή Κοτσογλανίδου,
Γεώργιος Τοτικίδης,
Aθανάσιος Τραγιαννίδης,
Ευθυμία Ρηγάτου,
Κονδυλία Αντωνιάδη,
Δημήτριος Δογάνης,
Ξένια Λόσεβα,
Μαργαρίτα Μπάκα,
Ευγενία Παπακωνσταντίνου,
Μαρία Νικήτα

Το πλαίσιο του επιστημονικού́ αντικειμένου της ομάδας εργασίας Οστεοσαρκώματος περιλαμβάνει: Διαχείριση των ασθενών με οστεοσάρκωμα ως προς τη διάγνωση, σταδιοποίηση, αντιμετώπιση με χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία και χειρουργική επέμβαση με επικρατέστερη την επέμβαση διατήρησης μέλους, τη διάγνωση και αντιμετώπιση της υποτροπής. Καταγραφή των περιστατικών της τελευταίας δεκαετίας και δημιουργία πανελλήνιου registry, μελέτη της επιδημιολογίας με έμφαση σε δημογραφικά στοιχεία, χαρακτηρισμό της νόσου, στη θεραπεία, έκβαση και μακροχρόνια παρακολούθηση. Ψυχολογική προετοιμασία για την επέμβαση προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά, ανακουφιστική φροντίδα τελικού σταδίου. Κύριοι στόχοι της Ομάδας είναι η διενέργεια μοριακών μελετών όπως η και η ενθάρρυνση της ευρύτερης εφαρμογής απεικονιστικών εξετάσεων όπως το PET. Ακόμη στοχεύει στην εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και καινοτόμων θεραπειών όπως η εφαρμογή Ablation ή Cyberknife. H σύνταξη και ο καθορισμός κατευθυντήριων οδηγιών ανήκει στις προτεραιότητες της Ομάδας. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η αποκατάσταση, η ψυχολογική στήριξη με έμφαση στην ποιότητα ζωής. Σημαντικός ρόλος της Ομάδας είναι και η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ερευνητών. Για τη διαχείριση του ασθενούς συνεργάζεται μια διεπιστημονική ομάδα. Μετά τη διάγνωση με βιοψία διενεργούνται οι εξετάσεις σταδιοποίησης με PET καιi CT θώρακος, ακολουθεί η Νεοεπικουρική Χημειοθεραπεία με βασικό κορμό MAP και η ενδεικνυόμενη επέμβαση. Εκτιμάται το ποσοστό νέκρωσης του όγκου και τα χειρουργικά όρια, γίνεται αποθήκευση κατεψυγμένου ιστού και σε ορισμένες περιπτώσεις και NGS. Προς το τέλος της επικουρικής χημειοθεραπείας διενεργείται μεταστασεκτομή εάν ενδείκνυται και στη συνέχεια θεραπεία συντήρησης σύμφωνα με τις νεότερες διεθνείς τάσεις. Τέλος μετά τον επανέλεγχο τέλους θεραπείας μακροχρόνια παρακολούθηση για έγκαιρη ανίχνευση πιθανής υποτροπής και απώτερων συνεπειών της νόσου και της θεραπείας. Ογκολόγοι, Ακτινολόγοι, Ορθοπεδικοί Χειρουργοί, Ψυχιατρική ομάδα, Φυσικοθεραπευτές αποκατάστασης, Χειρουργοί Θώρακος συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του οστεοσαρκώματος. Πρωτοβουλίες και ερευνητικές/ επιστημονικές προτάσεις:

1. Χορήγηση στοχευμένης θεραπείας/ ανοσοθεραπείας σύμφωνα με κλινικές μελέτες που διεξάγονται στην Ευρώπη κατόπιν έγκρισης από το σύστημα ηλεκτρονικής προέγκρισης φαρμάκων. Ενδεικτικά χορηγείται Lenvatinib σύμφωνα με το πρωτόκολλο OLIE, Regorafenib σύμφωνα με το REGOMAIN.
2. Διενέργεια πολυκεντρικής, ανοιχτής μελέτης Φάσης IV (μέχρι τον Μάιο 2025), για την αποτελεσματικότητα του Cabozantinib σε ασθενείς άνω των 12 ετών με προχωρημένο οστεοσάρκωμα υποτροπιάζον μετά την αρχική θεραπεία σε συνεργασία με τους Ογκολόγους Παθολόγους της ΕΟΠΕ.
3. Συμμετοχή στη διαδικασία σχεδιασμού του FOSTER-CabOS πρωτοκόλλου της ομάδας FOSTER με χορήγηση Cabozantinib στην πρώτη γραμμή θεραπείας ως θεραπεία συντήρησης. Στους άμεσους στόχους μας είναι η ένταξη στο νέο πρωτόκολλο.

Δραστηριότητα 2022

1. Συμμετοχή στο συνέδριο SIOP 2022 με αναρτημένη ανακοίνωση σχετικά με τις συνήθεις πρακτικές των τμημάτων σε σχέση με την αντιμετώπιση των ασθενών.
2.  Συμμετοχή στο συνέδριο της ΕΕΠΑΟ με αναρτημένη ανακοίνωση σχετικά με τις υποτροπές του οστεοσαρκώματος
3. Συμμετοχή στο συνέδριο της ΕΕΠΑΟ με ομιλία-παρουσίαση από Ε. Παπακωνσταντίνου με θέμα «Νεότερα δεδομένα για τις στοχεύουσες θεραπείες στο οστεοσάρκωμα».
4. Παρουσίαση μαθήματος στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος της ΕΕΠΑΟ από Ε. Παπακωνσταντίνου με θέμα «Οστεοσάρκωμα- Μαθήματα από το παρελθόν, προκλήσεις για το μέλλον».
5. Συμμετοχή στο 5ο masterclass για σαρκώματα στο Μουσείο Ακρόπολης Αθηνών στις 9 -10 Δεκεμβρίου 2022 της ΕΟΣΣΟ με παρουσίαση από Ε. Παπακωνσταντίνου με θέμα “Osteosarcoma and what tomorrow brings”.
6. Δημιουργία πανελλήνιου registry με καταγραφή των ασθενών της τελευταίας δεκαετίας με στόχο να συμπεριλάβουμε περιστατικά 20ετίας.
7. Διαμόρφωση εικόνας για τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών με οστεοσάρκωμα στα Παιδοογκολογικά Τμήματα της ΕΕΠΑΟ κατόπιν συμπλήρωσης ερωτηματολογίου.
8. Συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ομάδα μελέτης του οστεοσαρκώματος FOSTER με εθνική εκπρόσωπο την Ε. Παπακωνσταντίνου. Οι Έλληνες εκπρόσωποι στην κοινοπραξία FOSTER είναι 9 παιδoογκολόγοι (Μαρία Αμπατζίδου, Αντώνιος Καττάμης, Νικόλαος Κατζηλάκης, Ελένη Δανά, Απόστολος Πουρτσίδης, Aθανάσιος Τραγιαννίδης, Ευθυμία Ρηγάτου, Δημήτριος Δογάνης, Ευγενία Παπακωνσταντίνου), 6 ογκολόγοι παθολόγοι, 1 ορθοπεδικός. Στην ομάδα FOSTER εκπροσωπούμαστε από κ. Πουρτσίδη στο WP7 απώτερων συνεπειών.
9. Παρουσίαση της εικόνας της Ελληνικής πραγματικότητας στην κοινοπραξία FOSTER από Ε. Παπακωνσταντίνου στο Seminar Greece στο πλαίσιο του WP8 στις 28/11/2022.

Σύμφωνα με τις τάσεις που επικρατούν στην Ευρώπη υποστηρίζουμε τα παρακάτω πρωτόκολλα: OLIE, REGOSTA, REGOMAIN, IMMUNOSARC II. Ήδη χορηγείται θεραπεία με TKI εκτός ενδείξεων κατόπιν αιτήματος στο ηλεκτρονικό σύστημα προέγκρισης φαρμάκων σύμφωνα με κλινικές μελέτες που διεξάγεται στην Ευρώπη. Έτσι χορηγείται θεραπεία με Lenvatinib σύμφωνα με το OLIE, Regorafenib σύμφωνα με το REGOMAIN. Επιπλέον η ομάδα FOSTER ξεκίνησε διαδικασία σχεδιασμού πρωτοκόλλου με χορήγηση φαρμάκου στην πρώτη γραμμή θεραπείας ως θεραπεία συντήρησης. Στο σχεδιασμό του πρωτοκόλλου συμμετέχουμε με προτάσεις και τακτικές διαδικτυακές συναντήσεις. Στους άμεσους μελλοντικούς στόχους μας είναι η ένταξη στο νέο πρωτόκολλο.

Σε εθνικό επίπεδο υπάρχει συνεργασία με την ομάδα σαρκωμάτων, συνδρόμου Ewing, AYA της ΕΕΠΑΟ και την Ελληνική Ομάδα σαρκωμάτων και Σπανίων όγκων ΕΟΣΣΟ. Στην ομάδα ΕΟΣΣΟ εκπροσωπούμαστε από Ε. Παπακωνσταντίνου και κ. Κατζηλάκη. Σε διεθνές επίπεδο υπάρχει συνεργασία με την Ευρωπαϊκή ομάδα FOSTER στην οποία 9 άτομα από την ομάδα οστεοσαρκώματος αποτελούν μέλη που έχουν γραφτεί στα Work Packages (WP). Στο FOSTER έχουν εγγραφεί κατόπιν αιτήματός μου ως Εθνικής εκπροσώπου της Ελλάδας για το οστεοσάρκωμα και 6 Ογκολόγοι Παθολόγοι της ΕΟΠΕ και 1 Ορθοπεδικός. Συνεργαζόμαστε ως μέλη και με άλλες διεθνείς ομάδες όπως SIOP, SIOPE, INFORM, ERN PaedCan, PanCare, EpSSG. Στην ομάδα SIOPE συμμετέχουμε μέσω του FOSTER. Στο INFORM αποστέλλεται κατεψυγμένος ιστός σε ασθενείς με υποτροπιάζον οστεοσάρκωμα για ανεύρεση κατάλληλης στοχευμένης θεραπείας.